محصولی پیدا نشد!

هشدار دهنده گاز متان موضعی

هشدار دهنده گاز متان موضعی که در این بخش به بررسی آن خواهیم پرداخت جایگاه آن در دسته‌بندی سیستم‌های اعلام حریق به شرح زیر می‌باشد:

سیستم اعلام حریق

مقدمه

گاز شهری (گاز طبیعی یا گاز متان) اصطلاحاً به گازی گفته می شود كه از طريق خط لوله از يك مجتمع توليد گاز به مصرف كنندگان تحويل مي شود.

هر چند که گاز شهری جزء گازهای سمی دسته بندی نمی شود اما به سبب مشتعل پذیر بودن آن خطرناک بوده و هنگام کار با آن می بایست ضمن آگاهی از خطرات، نکات ایمنی لازم در این خصوص را رعایت نمود.

همانطور که گفته شد این گاز بسیار اشتعال پذیر است و در صورتی که ترکیب اکسیژن و گاز در هوا به میزان قابل اشتعال برسد، امکان انفجار آن بسیار زیاد است.

این گاز سبک بوده اما سبکتر بودن گاز طبیعی باعث نمی‌شود که همه گاز نشت یافته از یک محل به سمت بالا برود بلکه بخشی از گاز نیز، به ویژه در صورتی که عناصر تشکیل دهنده هوا با آن اختلاط کامل پیدا میکنند.

به همراه هوا به اطراف نیز پراکنده می‌شود؛ و چون غلظتهای پائین گاز در هوا خطرناکتر است قابلیت انفجار در اطراف محل نشت نیز وجود دارد.

متاسفانه خطرات ناشی از نشت گاز محدود به خاموش شدن شعله وسایل گاز سوز در اثر جریان هوا و یا سر رفتن غذا نمیگردد و عوامل متعدد دیگری میتوانند باعث بروز این خطر شوند.

از جمله: خرابی اتصالات گازی، خرابی شیر گاز، پوسیدگی و زنگ زدگی لوله های گاز، کهنه شدن و یا زخمی شدن شلنگ های گاز و یا لوله های مسی و همچنین آسیب به لوله های گاز در اثر عملیات و یا تعمیرات ساختمانی، خراب شدن ترموکوپل وسایل گاز سوز، زمین لرزه های کوچک و بزرگ، رانش زمین و موارد دیگر…

هشدار

هشدار دهنده گاز متان موضعی باید توسط یک شخص متخصص نصب شود.
هشدار دهنده گاز شهری گرچه ضريب ايمني را افزایش می دهد ولی به هیچ وجه جايگزين نصب مناسب و سرويس دوره اي وسايل گازسوز، اتصالات و شیرآلات، شلنگ و … نمی شود.

دستورالعمل نصب هشداردهنده گاز متان موضعی

در کدام مکان ها هشدار دهنده گاز شهری نصب کنم؟

بیشترین استفاده از دتکتور گاز در موتورخانه، شوفاژخانه و آشپزخانه‌ها می‌باشد که ممکن است به صورت ناخواسته شعله گاز خاموش شود و ساعت‌ها گاز در هوا پخش شود. همانطور که گفته شد نشتی شیرآلات، اتصالات و پوسیدگی لوله ها و زخمی شدن شلنگ ها نیز از عوامل اصلی نشت گاز است.

در کجای اتاق هشدار دهنده گاز شهری را نصب کنم؟

نکات زیر به شما جهت تعیین مکان نصب هشدار دهنده گاز متان کمک می کند:

هشدار دهنده گاز طبیعی را در فاصله 30 سانتی متری و نهایت 1 متر از سقف را نصب کنید.
فاصله هر دو حالت اعلام میشود از منبع گار نباید کمتر از 1.5 و بیشتر از 4 متر باشد.

هشدار دهنده نباید در فضاهای زیر نصب شود:

در فضاهاي محفوظ (مثلاً در داخل قفسه، پشت پرده، پشت کمد)
مستقیم بالای سینک ظرف شویی
در جايي كه بتواند مسدود شود (مثلاً توسط اسباب و اثاثيه)
نزدیک به منبع جریان هوا (مانند نزدیک دریچه تهویه هوا، نزدیک فن یا هواکش)
نزدیک منبع بخار یا رطوبت
نزدیک درب و پنجره
در فضاهای پر ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر

اقدامات ضروری در هنگام اعلام هشدار

فعال شدن دستگاه به معنای وجود سطح خطرناکی ازگاز متان (شهری) است که می تواند به سرعت مشتعل و بسیار خطرناک باشد. در این صوررت مراحل زیر را دنبال کنید:

از انجام اقدامات زیر به شدت خودداری کنید.

کبریت روشن نکنید و هیچ لامپی را روشن نکنید .
تماس تلفنی برقرار نکنید.
هیچ وصیله برقی را از پریز جدا یا وصل نکنید.

اقدامات زیر را سریع انجام دهید.

فورا شیر اصلی گاز را ببندید .
در و پنجره های را باز کنید و یک دستمال خیس را در هوا بچرخانید
در صورتی که بعد از ریست کردن دستگاه مجدد صدای هشدار دستگاه را شنیدید ساختمان را تخليه كنيد و یک سرشماری انجام داده و از حضور همه اعضای خانواده مطمئن شوید.
در ساختمان هاي چند طبقه، به تمامي متصرفين در معرض خطر هشدار دهید
دلیل فعال شدن هشدار دهنده گاز متان (شهری) را بررسی نموده و اقدام به حل مشکل کنید.
بعد از سپری کردن مراحل بالا اگر هشدار دهنده بعد از ریست شدن مجددا فعال شد مراحل بالا را تکرار نموده و با یک تکنسین مجرب برای پیدا کردن منبع اصلی مشکل و چک نمودن وسایل گاز سوز تماس بگیرید.

نگهداری دستگاه

جهت نگهداری اصولی و مناسب دستگاه مراحل زیر را دنبال نمایید

عملکرد نشانگرها و صدای هشدار دهنده را به صورت هفتگی و با فشردن کلید “قطع صدا/تست” تست نمایید.
ماهی یکبار دستگاه را با یک قلم‌مو نرم یا توسط جاروبرقی تمیز نمایید تا گرد و غبار آن گرفته شود.
هرگز از مواد شوینده برای تمیز کردن هشدار دهنده استفاده ننمایید.
از اسپری های خوشبو کننده، اسپری های مو و دیگر اسپری ها در اطراف دستگاه استفاده ننمایید.
هرگز دستگاه را رنگ نزنید. رنگ باعث بسته شدن منافذ روی هشدار دهنده و ایجاد خلل در روند تشخیص گاز توسط سنسور داخلی دستگاه می شود.
هرگز قطعات دستگاه را جدا نکرده و داخل آن را تمیز نکنید. هرگونه آثار باز شدن روی دستگاه باعث باطل شدن گارانتی آن خواهد شد. پس از تمیز کردن دستگاه، فورا آنرا به جای خود برگردانید.
از مواد شوینده در نزدیکی هشدار دهنده استفاده ننمایید.
بخارات مواد شیمایی، حلالها، مايعات تميز كننده، براق كننده ها، رنگها، بخارات ناشي از پخت و پز و … باعث آسیب به سنسور دستگاه خواهد شد.

هشدار:

مواد زیر می توانند به سنسور دستگاه آسیب رسانده و باعث عملکرد نادرست آن شوند:

متان (گاز شهری)
پروپان
ایزوپروپانول
اتیلن
بنزن
تولوئن
اتیل استات
سولفید هیدروژن
دی اکسید گوگرد
محصولاتی که پایه الکلی دارند: تینر، رنگها، حلال ها، چسب، اسپری های مو، ژل های بعد از اصلاح، عطرها و دیگر مواد شوینده.

نحوه عملکرد هشداردهنده گاز طبیعی

هشدار دهنده گاز متان موضعی در صورتی که به غلظت مناسبی با هوا برسند قابلیت انفجار دارد.

آستانه پایین قابلیت انفجاری گاز متان (LEL) برابر 50,000ppm یا 50 هزار ذره در میلیون می باشد.

به عبارت دیگر در صورتی که غلظت گاز متان در محیط به این میزان برسد، در صورت وجود هرگونه جرقه یا شعله، انفجار روی خواهد داد.

بدین منظور این هشدار دهنده در غلظت 10 برابر کمتر شروع به هشدار می نماید. به عبارت دیگر در صورتی که غلظت گاز متان در محیط 5,000ppm (یا 10% LEL) باشد، هشدار دهنده آلارم می دهد.

توصیه می شود که به علت مخاطرات و احتمال آسیب رسیدن به سنسور، هرگز این دستگاه را با گاز تست نکنید و جهت تست فقط دکمه “قطع صدا/تست” را فشار دهید.

حد پایین (LEL) و بالا (UEL) گازهای قابل اشتعال

در بحث گازسنجی و شناسایی گازهای قابل اشتعال دو اصلاح وجود دارد:
Lower Explosion Limit (LEL)
Upper Explosion Limit (UEL)

آگاهی از این دو اصطلاح به شما کمک می کند تا با ایجاد تهویه مناسب در فضا، خطر انفجار را کنترل کنید.

شرط اشتعال برای هر گاز قابل اشتعالی، وجود مقادیر مشخصی از آن گاز در محیط است.

فقط در صورتی که میزان گاز در محیط بین حد پایین ( (LELو حد بالا (UEL) باشد، هوای محیط قابل انفجار است.

Lower Explosion Limit و Upper Explosion Limit

اگر مقدار گاز در محیط کمتر از LEL و یا بیشتر از UEL باشد امکان اشتعال وجود ندارد، زیرا باید مقدار مشخص از این گاز با اکسیژن هوا ترکیب شود تا اشتعال ممکن شود.

کمترین مقدار مورد نیاز از هر گاز قابل اشتعال در محیط، برای ایجاد شرایط اشتعال را LEL می گویند که برای هر گاز مقدار مشخص و ثابتی است و به صورت درصدی از حجم هوا بیان می شود.

درصورتیکه مقدار گاز قابل اشتعال در محیط کمتر از آن باشد امکان اشتعال وجود نخواهد داشت.

به عنوان مثال برای گاز متان مقدار حد پایین اشتعال (LEL) برابر 5 درصد حجم هوا یا 50,000ppm است. یعنی اینکه اگر 5 درصد یا بیشتر هوای محیط را گاز متان پر کند شرایط اشتعال گاز متان مهیا میشود و اگر گاز متان موجود در محیط کمتر از 5 درصد حجم هوا باشد، امکان اشتعال وجود نخواهد داشت.

همانطور که گفته شد، این هشدار دهنده در غلظت 10%LEL که معادل 5,000ppm است آلارم می دهد و شما را حضور گاز متان در محیط مطلع می نماید.

بیشترین مقدار مورد نیاز از هر گاز قابل اشتعال در محیط، برای ایجاد شرایط اشتعال را UEL می گویند که برای هر گاز مقدار مشخص و ثابتی است و به صورت درصدی از حجم هوا بیان می شود.

درصورتیکه مقدار گاز قابل اشتعال در محیط بیشتر از آن باشد امکان اشتعال وجود نخواهد داشت. به عنوان مثال برای گاز متان مقدار UEL برابر 15 درصد حجم هوا یا 150,000ppm است.

یعنی اینکه اگر 15 درصد یا کمتر هوای محیط را گاز متان پر کند شرایط اشتعال گاز متان مهیا میشود و اگر گاز متان موجود در محیط بیشتر از 15 درصد حجم هوا باشد، امکان اشتعال وجود نخواهد داشت.