شرکت مهندسی ساریان سیستم نوین | تجهیزات اعلام‌حریق و سیستم اطفاء حریق
پمپ آتش‌نشانی
در این متن سعی داریم توضیحی درباره پمپ آتش‌نشانی ارائه دهیم:
- معرفی انواع پمپ آتش‌نشانی
- اجزا تشکیل‌دهنده پمپ آتش‌نشانی
- نحوه عملکرد پمپ آتش‌نشانی
- تاییدیه‌های مورد نیاز پمپ آتش‌نشانی
- مکان مناسب جهت نصب پمپ آتش‌نشانی
- معایب و مزایا
معرفی انواع پمپ آتش‌نشانی
پمپ آتش‌نشانی در سیستم اطفاء حریق آبی، به عنوان عضو مهم این سیستم است که وظیفه‌ی آن تامین آب با فشار و دبی کافی برای خاموش کردن آتش‌سوزی می‌باشد. این پمپ‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام برای کاربردهای خاصی طراحی شده‌اند.
انواع پمپ‌های آتش‌نشانی در سیستم اطفاء حریق آبی:
-
پمپ گریز از مرکز:
این نوع پمپ‌ها که رایج‌ترین نوع پمپ‌های آتش‌نشانی هستند، از طریق چرخش سریع پروانه‌ها، انرژی جنبشی را به فشار آب تبدیل می‌کنند.
پمپ‌های گریز از مرکز به دلیل راندمان بالا، تنوع زیاد و قیمت مناسب در انواع سیستم‌های اطفا حریق آبی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
-
پمپ عمودی:
این پمپ‌ها به صورت عمودی نصب می‌شوند و فضای کمی اشغال می‌کنند. پمپ‌های عمودی به دلیل اشغال فضای کم، در مکان‌هایی که محدودیت فضا وجود دارد مانند موتورخانه‌ها، کاربرد دارند.
-
پمپ افقی:
این پمپ‌ها به صورت افقی نصب می‌شوند و برای مصارف با ظرفیت بالا مناسب هستند. پمپ‌های افقی به دلیل سهولت در دسترسی و تعمیر و نگهداری، در ایستگاه‌های آتش‌نشانی و تاسیسات صنعتی بزرگ کاربرد دارند.
-
پمپ دیزلی:
در این مدل از موتور دیزلی برای تامین نیروی محرکه استفاده می‌کنند و در مواقعی که برق در دسترس نباشد کاربرد دارند. پمپ‌های دیزلی به دلیل قابلیت کارکرد با سوخت‌های فسیلی مانند گازوئیل، در مناطق دور افتاده و یا مکان‌هایی که برق سراسری وجود ندارد، کاربرد دارند.
-
پمپ برقی:
از موتور الکتریکی برای تامین نیروی محرکه استفاده می‌کنند و در مکان‌هایی که به برق دسترسی دارند کاربرد دارند. پمپ‌های برقی به دلیل راندمان بالا، صدای کم و آلایندگی کمتر نسبت به پمپ‌های دیزلی، در مناطق مسکونی و تجاری کاربرد دارند.
اجزا تشکیل‌دهنده پمپ آتش‌نشانی
بدنه (پوسته):
پوسته‌ی خارجی پمپ که از جنس چدن، فولاد یا آلیاژهای مختلف ساخته می‌شود و وظیفه‌ی محافظت از اجزای داخلی پمپ را بر عهده دارد.
پروانه:
قطعه‌ای دوار که از جنس فلز که با چرخش سریع خود، انرژی جنبشی را به فشار آب تبدیل می‌کند. پروانه‌ها در اشکال مختلفی مانند پروانه‌های حلزونی، پروانه‌های کانالی و پروانه‌های محوری طراحی و ساخته می‌شوند.
محور:
محوری که پروانه را به موتور متصل می‌کند و وظیفه‌ی انتقال گشتاور موتور به پروانه را بر عهده دارد. جنس محور معمولا از فولاد است و برای جلوگیری از خوردگی و سایش، آب‌بندی می‌شود.
موتور:
نیروی لازم برای چرخش پروانه را تامین می‌کند. موتورهای پمپ‌های آتش‌نشانی می‌توانند از نوع الکتریکی یا دیزلی باشند.
ورودی:
محلی که آب از طریق آن وارد پمپ می‌شود. ورودی پمپ ها معمولا به صورت صافی‌دار هستند تا از ورود آشغال و ذرات معلق به داخل پمپ جلوگیری شود.
خروجی:
محلی که آب با فشار بالا از طریق آن خارج می‌شود. خروجی پمپ‌ها معمولا به صورت فلنجی هستند تا به لوله‌های سیستم اطفا حریق متصل شوند.
شیرها و اتصالات:
برای کنترل جریان آب، تنظیم فشار، تخلیه هوا، تخلیه‌ی پمپ و اتصال پمپ به سایر اجزای سیستم اطفا حریق آبی استفاده می‌شوند.
تابلو برق و تجهیزات کنترلی:
شامل دورسنج، فشارسنج، آمپر متر، استارت و استوپ و سایر تجهیزات لازم برای کنترل و نظارت بر عملکرد پمپ می‌باشد.
علاوه بر اجزای اصلی فوق، پمپ‌های آتش‌نشانی ممکن است به تجهیزات دیگری نیز مجهز باشند مانند:
سیستم خنک‌کننده: برای خنک کردن موتور و یاتاقان‌ها در پمپ‌های با ظرفیت بالا
سیستم روغن‌کاری: برای روانکاری یاتاقان‌ها و قطعات متحرک پمپ
سیستم مکش: برای مکش آب از مخازن یا چاه‌ها
سیستم تخلیه: برای تخلیه‌ی پمپ در مواقع ضروری
نحوه عملکرد پمپ آتش‌نشانی
-
دریافت دستور:
هنگام وقوع آتش‌سوزی با کاهش فشار درون لوله‌های سیستم اسپرینکلر یا تشخیص دود یا حرارت توسط سیستم اعلام حریق فرمان جهت روشن شدن پمپ صادر می‌شود.
-
روشن شدن پمپ:
با دریافت سیگنال از سیستم اعلام‌حریق، تابلو برق فرمان روشن‌شدن موتور پمپ را صادر می‌کند.
موتور پمپ که می‌تواند از نوع الکتریکی یا دیزلی باشد، روشن شده و به چرخش در می‌آید.
-
مکش آب:
پمپ از طریق لوله‌ی مکش، آب را از منبع (مانند مخزن ذخیره آب، چاه یا شبکه آب شهری) به داخل محفظه‌ی خود می‌کشد.
در پمپ‌های گریز از مرکز که رایج‌ترین نوع پمپ‌های آتش‌نشانی هستند، از پروانه‌های چرخان برای مکش و افزایش فشار آب استفاده می‌شود.
-
افزایش فشار آب:
آب مکش شده توسط پمپ، بین پروانه‌ها و بدنه‌ی پمپ محبوس می‌شود.
با چرخش پروانه‌ها، انرژی جنبشی به آب منتقل شده و فشار آن افزایش می‌یابد.
مقدار افزایش فشار آب به عواملی مانند سرعت چرخش پروانه‌ها، ابعاد محفظه‌ی پمپ و نوع پروانه‌ها بستگی دارد.
-
تخلیه آب:
آب با فشار بالا از طریق لوله‌ی خروجی پمپ، به سمت سیستم لوله‌کشی اطفاء حریق هدایت می‌شود.
در این مسیر، شیرها و اتصالات مختلفی وجود دارند که برای کنترل و تنظیم جریان و فشار آب استفاده می‌شوند.
-
اطفاء حریق:
آب پرفشار از طریق اسپیرینکلر آتش‌نشانی یا نازل‌های آتش‌نشانی بر روی آتش ریخته می‌شود.
گرمای آتش باعث ذوب شدن فیوزهای داخل اسپرینکلرها شده و آب با شدت از آنها خارج می‌شود.
آتش‌نشانان نیز با استفاده از نازل‌های آتش‌نشانی، آب را به طور مستقیم به سمت حریق هدایت می‌کنند.
-
خاموش شدن آتش:
با پاشش آب پرفشار بر روی آتش، حرارت آن گرفته شده و از گسترش آتش‌سوزی جلوگیری می‌شود.
در نهایت با قطع منبع گرما و خنک شدن کامل، آتش به طور کامل خاموش می‌شود.
-
خاموش شدن پمپ:
پس از اطفا حریق کامل و با دریافت سیگنال از سیستم اعلام حریق یا اپراتور، فرمان خاموش شدن پمپ صادر می‌شود.
موتور پمپ خاموش شده و شیرهای مربوطه بسته می‌شوند.
تاییدیه‌های مورد نیاز پمپ آتش‌نشانی
تاییدیه سازمان آتش‌نشانی:
مهمترین تاییدیه برای پمپ‌های آتش‌نشانی، تاییدیه سازمان آتش‌نشانی است. این تاییدیه نشان می‌دهد که پمپ آتش‌نشانی از نظر ایمنی و عملکرد، مطابق با استانداردها و الزامات سازمان آتش‌نشانی بوده و برای استفاده در سیستم اطفا حریق آبی مناسب است.
برای دریافت تاییدیه سازمان آتش‌نشانی، باید مدارک فنی پمپ، مانند کاتالوگ، نقشه‌ها و مشخصات فنی، به سازمان آتش‌نشانی ارائه شود. همچنین ممکن است بازرسان سازمان آتش‌نشانی از محل نصب پمپ بازدید کرده و تست‌های لازم را انجام دهند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر از قیمت، خرید و دریافت مشاوره جهت انتخاب بهترین پمپ آتش‌نشانی با کارشناسان فنی شرکت ساریان سیستم نوین در تماس باشید.
تاییدیه شرکت بیمه:
در برخی از موارد، شرکت‌های بیمه برای صدور یا تمدید بیمه نامه ساختمان، از مالک یا مدیر ساختمان تقاضای ارائه تاییدیه سازمان آتش‌نشانی برای پمپ آتش‌نشانی را می‌کنند.
اخذ تاییدیه شرکت بیمه الزامی قانونی نیست، اما می تواند از نظر اقتصادی برای مالک یا مدیر ساختمان به نفع باشد، زیرا در صورت بروز آتش‌سوزی و عدم وجود تاییدیه، شرکت بیمه ممکن است از پرداخت خسارت خودداری کند.
سایر تاییدیه ها:
در برخی از موارد خاص، ممکن است نیاز به اخذ تاییدیه‌های دیگری نیز باشد، مانند:
مکان مناسب جهت نصب پمپ آتش‌نشانی
انتخاب مکان مناسب برای نصب پمپ آتش‌نشانی در سیستم اطفا حریق آبی، از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا محل نصب پمپ، بر عملکرد و کارایی آن و همچنین بر ایمنی و دسترسی به آن در مواقع ضروری تاثیر می‌گذارد.
ملاحظات کلی برای انتخاب مکان نصب پمپ آتش‌نشانی:
دسترسی:
محل نصب پمپ باید به گونه‌ای باشد که به راحتی قابل دسترسی باشد و برای تعمیر و نگهداری آن مشکلی وجود نداشته باشد.
محافظت از عوامل جوی:
پمپ باید در مکانی نصب شود که از عوامل جوی مانند باران، برف، یخ‌زدگی، تابش مستقیم نور خورشید و گرد و غبار محافظت شود.
دور از منابع حرارتی:
پمپ باید از منابع حرارتی مانند موتورخانه، دیگ بخار دور باشد.
ارتفاع مناسب:
پمپ باید در ارتفاعی مناسب نصب شود تا از غرق شدن در سیلاب یا آب‌های زیرزمینی در امان باشد.
فضای کافی:
محل نصب پمپ باید فضای کافی برای نصب خود پمپ، تابلو برق، لوله‌کشی و اتصالات مربوطه را داشته باشد.
ملاحظات فنی:
برخی از پمپ‌ها، مانند پمپ‌های دیزلی، نیاز به تهویه‌ی مناسب و دودکش دارند که باید در انتخاب محل نصب آنها در نظر گرفته شود.
مکان‌های پیشنهادی برای نصب پمپ آتش‌نشانی:
موتورخانه:
رایج ترین مکان برای نصب پمپ آتش‌نشانی، موتورخانه ساختمان است. در موتورخانه، فضای کافی و دسترسی به تاسیسات مربوطه مانند منبع آب و لوله‌کشی وجود دارد.
طبقه همکف:
اگر موتورخانه در زیرزمین باشد، می توان پمپ آتش‌نشانی را در طبقه همکف نصب کرد تا دسترسی به آن آسان‌تر باشد.
خارج از ساختمان:
در برخی موارد، به دلیل کمبود فضا یا ملاحظات ایمنی، پمپ آتش‌نشانی در خارج از ساختمان نصب می‌شود. در این صورت باید از یک محفظه مناسب برای محافظت از پمپ در برابر عوامل جوی استفاده شود.
معایب و مزایا
مزایا:
قابلیت اطفاء حریق‌های گسترده: پمپ‌های آتش‌نشانی می‌توانند حجم زیادی از آب را با فشار بالا پمپاژ کنند و به همین دلیل برای اطفاء حریق‌های گسترده در ساختمان‌ها، تاسیسات صنعتی و سایر اماکن مناسب هستند.
کنترل دقیق جریان آب: با استفاده از شیرها و اتصالات مختلف در سیستم اطفا حریق آبی، می توان جریان آب را به طور دقیق کنترل کرد و آن را به نقاط مختلف هدایت نمود.
قابلیت اطفاء حریق از راه دور: برخلاف روش‌های سنتی اطفا حریق مانند استفاده از سطل و کپسول آتش‌نشانی، پمپ‌های آتش‌نشانی امکان اطفا حریق از راه دور را فراهم می‌کنند و به همین دلیل برای اطفاء حریق در نقاط صعب العبور یا خطرناک مناسب هستند.
قابلیت اتصال به سیستم‌های اعلام حریق: پمپ‌های آتش‌نشانی می‌توانند به سیستم‌های اعلام حریق متصل شوند و به طور خودکار در هنگام وقوع آتش‌سوزی فعال شوند.
قابلیت استفاده در انواع ساختمان‌ها: پمپ‌های آتش‌نشانی در انواع ساختمان‌ها با کاربری‌های مختلف مانند مسکونی، تجاری، اداری و صنعتی قابل استفاده هستند.
ایمنی و کارایی بالا: پمپ‌های آتش‌نشانی از نظر ایمنی و کارایی بسیار بالا هستند و در صورت نصب و نگهداری صحیح، می‌توانند سال‌ها بدون مشکل کار کنند.
معایب:
هزینه بالا: نصب و راه‌اندازی سیستم‌های اطفا حریق آبی با استفاده از پمپ آتش‌نشانی، به خصوص در مقیاس‌های بزرگ، می‌تواند هزینه‌ی بالایی داشته باشد.
نیاز به فضای زیاد: پمپ‌های آتش‌نشانی و متعلقات آنها به فضای نسبتاً زیادی نیاز دارند و به همین دلیل ممکن است در برخی از ساختمان‌ها نصب آنها دشوار باشد.
نیاز به منبع آب: برای استفاده از پمپ‌های آتش‌نشانی، به منبع آب کافی مانند مخزن ذخیره آب یا شبکه آب شهری نیاز است.
مصرف برق بالا: پمپ‌های آتش‌نشانی، به خصوص پمپ‌های الکتریکی، مصرف برق بالایی دارند و به همین دلیل می‌توانند هزینه‌ی برق را افزایش دهند.
نیاز به نگهداری و تعمیرات: پمپ‌های آتش‌نشانی به طور مرتب باید بازدید، سرویس و نگهداری شوند تا در زمان نیاز به طور کامل کار کنند.
