انواع گاز اطفاء حریق

Halon 1211

بروموکلرودی فلورومتان با نام هالون1211 و یا فریون 12B1 شناخته می شود.

این گاز یک هالوآلکان با فرمول شیمیایی CF2CIBr است که برای اطفاء حریق تجهیزات گران قیمت استفاده می شد.

به دلیل داشتن ترکیب با پیوند کووالانسی یون‌های رسانا تشکیل نمی دهد و برای تجهیزات الکتریکی بسیار مناسب می باشد.BCF معمولا در کپسول‌های کوچک و به عنوان خاموش کننده‌های دستی و به صورت موضعی (local application) استفاده می شود.

Halon 1301

بروموتری فلورومتان که معمولا با نام‌های هالون 1301 ، R13B1 ، هالون 13B1 یا BTM شناخته می شود ، یک هالید آلی با فرمول شیمیایی CBrF3 است که در دهه 1960 یکی از انواع گاز اطفاء حریق معرفی شد.

این گاز در مراکز مهمی چون آشیانه هواپیماها، رایانه‌های بزرگ، مراکز سوئیچ مخابراتی و ….مورد استفاده قرار میگرفت.

ترکیبات شیمیایی موجود در گازهای هالون و محصولاتی که در هنگام تخلیه ایجاد می کنند به دلیل دارا بودن کلر برای لایه ازن مخرب می باشند.

پروتکل مونترال توافقی جهانی برای محافظت از لایه ازن با حذف تدریجی مواد شیمیایی می باشد، که در سال 1989 لازم الاجرا شد.

این حذف هم شامل تولید و هم مصرف این مواد می باشد، از این رو تولید گاز هالون 1301در سال 1992 ممنوع شد.

گاز هپتافلوئوروپروپان به عنوان جایگزین آن پیشنهاد می شود.

Fm200 چیست؟

گاز هپتافلوئوروپروپان(C3HF7) یک هالو کربن بی رنگ ، بی‌بو و نارسانا است که شرکت DuPont نام تجاری FM200 را به آن اختصاص داده است.

FM200 نیز یکی از انواع گاز اطفاء حریق از دسته‌ی گاز‌های تمیز (Clean Agent) می باشد که پس از تخلیه هیچ اثری روی تجهیزات باقی نمیگذارد.

FM200 چگونه عمل می کند؟

یک تصور غلط و رایج در مورد این گاز وجود دارد که با کاهش اکسیژن سبب خاموش شدن آتش میشود، در صورتی که FM200 در حین تخلیه از فاز مایع به بخار تبدیل می شود و با حذف رادیکال‌های آزاد و جلوگیری از واکنش شیمیایی، چهار‌وجهی آتش (حرارت، اکسیژن، سوخت و واکنش‌های زنجیره‌ای) را مختل میکند و بدون دخالت آب باعث مهار حریق می شود.

طراحی و محاسبات Fm200 چگونه است؟

با توجه به ابعاد منطقه مد نظر و با استفاده از نرم افزارهای معتبر محاسباتی می توان میزان گاز، سایز نازل‌ها، سایز لوله‌ها و نحوه لوله‌کشی را محاسبه کرد.

با توجه به کاربری محیط غلظت طراحی را می توان بین 7% تا 10.5% در نظر گرفت.

انتخاب میزان غلظت طراحی توسط طراح متخصص انتخاب می شود.

مطابق با استاندارد NFPA2001 در 9% هیچ اثری بر روی انسان نخواهد داشت.

مزایای استفاده از این گاز برای اطفاء حریق چیست؟

تعداد سیلندر کمتر نسبت به سایر گازها جهت ذخیره
نیاز به فضای کمتر جهت نگهداری سیلندر
مهار آتش در 10 ثانیه و یا کمتر از آن
گاز تمیز و بی‌بو و بی‌رنگ
بی خطر برای دستگاه تنفسی انشان
عدم تخریب لایه ازن
بدون اثر مخرب روی تجهیزات و لوازم
نارسانا
نصب و نگهداری آسان

معایب استفاده از گاز FM200 چیست؟

این گاز بر خلاف هالون 1301 مخرب لایه ازن نمی باشد اما به علت داشتن عمر اتمسفری بسیار طولانی به عنوان گاز گلخانه‌ای قدرتمندی که مقدار GWP (پتانسیل گرمایش جهانی) آن برابر با 3350 می باشد شناخته می شود.

مطابق با مقررات اتحادیه اروپا کشورهای در حال توسعه توافق کرده‌اند که حذف تدریجی این گاز را از سال 2013 آغاز کنند و تا سال 2030 به طور کامل حذف شود.

با توجه به این مسئله باید به فکر جایگزین مناسبی برای این گاز که میزان GWP کمتری داشته باشد باشیم.